środa, 7 maja 2014

Czterdziesta sesja Rady Miejskiej w Strzyżowie

W trakcie ostatniej sesji głosowano m.in. nad obsadą mandatu radnego oraz powołaniem radnego w skład stałych komisji Rady Miejskiej.
Istotną informacją przekazaną przez Przewodniczącego Komisji Finansowej było przedstawienie przyjętego przez komisję mojego wniosku o „zleceniu wykonania aktualizacji Strategii Zrównoważonego Rozwoju dla Obszaru Gminy Strzyżów na lata 2015-2025”. Obecnie obowiązująca Strategia obejmuje lata 2005-2015 i jest bardzo ważnym narzędziem, służącym zarządzaniu i rozwijaniu naszej gminy.
Szerzej o obowiązującej strategii, ocenie jej realizacji i osiągniętych lub nie strategicznych celach oraz wnioskowanej aktualizacji będę jeszcze pisał.

Czterdziesta sesja Rady Miejskiej w Strzyżowie.
Dnia 24 kwietnia 2014 roku odbyła się XL sesja Rady Miejskiej w Strzyżowie.

W trakcie jej trwania przedstawiono sprawozdanie z realizacji Programu współpracy Gminy Strzyżów z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art.3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na 2013 r.
Współpraca Gminy z organizacjami pozarządowymi odbywała się w 2013 r. podobnie jak w latach poprzednich w trzech obszarach: upowszechnianie kultury fizycznej i sportu, oświata i wychowanie oraz kultura, sztuka, ochrony dóbr kultury i tradycji. Miała ona formę pozafinansową i finansową, na którą przeznaczono łącznie 110.000,00 zł.
W pierwszym obszarze procedurę konkursową pozytywnie przeszły i uzyskały dofinansowanie na swoją działalność wykazane poniżej organizacje:
1.      Strzyżowskie Towarzystwo Rozwoju Sportu w Strzyżowie na zadanie pn: „Rozwijanie   i doskonalenie sprawności fizycznej mieszkańców poprzez: działalnośc szkoleniową oraz organizację imprez sportowych, rekreacyjnych i turystycznych dla dzieci, młodzieży i dorosłych o co najmniej ponadlokalnym charakterze” w wysokości 30.000,00 zł.
2.      Towarzystwo na Rzecz Rehabilitacji im. Prof. Chrapkiewicza-Chapeville’a na zadanie pn: „Rozwijanie form aktywności ruchowej osób niepełnosprawnych poprzez organizowanie, prowadzenie zajęć sportowo-rekreacyjnych, różnorodnych form aktywności ruchowej dla osób niepełnosprawnych z terenu Gminy i Miasta Strzyżów” w wysokości 5.000,00 zł.
3.      Kolarskie Stowarzyszenia Strzyżów MTB TEAM na zadanie pn: ”Organizacja V Strzyżowskiego Maratonu Rowerowego oraz XC Strzyżów 2013” w wysokości 10.000,00 zł.
4.      Stowarzyszenie Idokan Polska na zadanie pn: „Działalność szkoleniowa w zakresie sztuk walki, prowadzenie zajęć sportowych i sportowo-rekreacyjnych na terenie Gminy Strzyżów” w wysokości 5.000,00 zł.
W drugim obszarze były to:
1.      Miejsko-Gminny Szkolny Związek Sportowy na zadanie pn: „Organizowanie pozalekcyjnych, szkolnych zawodów sportowych dla dzieci i młodzieży szkół podstawowych i gimnazjów z terenu Gminy Strzyżów” w wysokości 25.000,00 zł.
Natomiast w trzecim obszarze były to:
1.      Strzyżowskie Stowarzyszenie Kobiet Wiejskich Gminy Strzyżów na zadanie pn: „????????” w wysokości 20.000,00 zł.
2.      Fundacja na Rzecz Rozwoju Kultury Ziemi Strzyżowskiej na zadanie pn: „Prowadzenie kursów, wykładów i warsztatów artystycznych związanych z krzewieniem kultury regionalnej i narodowej” w wysokości 35.000,00 zł.
Więcej o Programie współpracy Gminy Strzyżów z organizacjami pozarządowymi na 2014 rok można przeczytać pod adresem:
http://www.strzyzow.pl/bip/atach/3/93/3514/Uchwala%20Nr%20XXXV.338.13.pdf

Rozpatrywane były następujące projekty uchwał:

1.      W sprawie podjęcia uchwały dotyczącej obsadzenia mandatu radnego i złożenie ślubowania przez radnego.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 16 Radnych: 16 za.
Po stwierdzeniu na poprzedniej sesji przez Radę Miejską wygaśnięcia mandatu Radnej Haliny Dziadosz wybranej z Komitetu Wyborczego PSL, nastąpiło przyjęcie        i zaprzysiężenie nowego radnego reprezentującego ten komitet, Pana Edwarda Damszela.
2.      Zmieniającej uchwałę Nr II/3/10 Rady Miejskiej w Strzyżowie z dnia 14 grudnia 2010 r. w sprawie powołania stałych komisji Rady Miejskiej.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 18 Radnych: 10 za, 4 przeciw, 4 wstrzymało się.
W obecnej kadencji Rady Miejskiej mieliśmy już do czynienia z podobną sytuacją,      w której doszło do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnej i powołania w jej miejsce nowego radnego. Zmiana ta została dokonana z zachowaniem dotychczasowego składu liczbowego w poszczególnych komisjach RM. Oznaczało to, że nowy radny mógł wejść w skład tylko tych komisji RM, w których zasiadała jego poprzedniczka. Chociaż zgłaszał w jednym przypadku chęć uczestniczenia w innej komisji.
Natomiast w obecnym przypadku z niewiadomych względów Przewodniczący RM, dokonał jak to zostało określone precedensu i „umieścił ” nowego radnego nie           w Komisji Oświaty i Komisji Finansowej, w których zasiadała poprzednia Radna,               a w Komisji Oświaty i Komisji Rewizyjnej.
Tłem dla obecnego sposobu procedowania przy obsadzie komisji RM powinny być wydarzenia z początku obecnej kadencji, kiedy to w trakcie ustalania składu osobowego poszczególnych komisji, radni PSL-u w pierwszej kolejności przegłosowali skład liczbowy poszczególnych komisji a dopiero w drugim kroku przegłosowali skład osobowy tychże komisji. W wyniku takiego „procedowania” doszło do wykluczenia radnego Andrzeja Kruczka i radnego Pawła Pelewicza ze składu Komisji Oświaty, do której składali swoje kandydatury. W dotychczasowym zwyczaju powoływania poszczególnych komisji RM stosowana była praktyka umieszczania radnych w tych komisjach, do których zgłaszali swoje osoby zgodnie ze swoim doświadczeniem            i zainteresowaniami. Dlatego niezrozumiałą dla nas sytuacją było umieszczenie przez Przewodniczącego Rady wymienionych radnych w Komisji Infrastruktury, Wsi               i Rolnictwa. Dopiero rezygnacja moja i radnego Wiesława Złotka z udziału w pracach Komisji Oświaty umożliwiła wejście w skład tej komisji radnych Andrzeja Kruczka          i Pawła Pelewicza. Dlatego tym bardziej dziwna wydaje się decyzja Przewodniczącego łamiąca wcześniej ustalone przez siebie zasady i stosowanie ich w sposób wybiórczy wobec radnych.
3.      W sprawie wskazania wstępnego miejsca lokalizacji nowych przystanków komunikacyjnych.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 18 Radnych: 18 za.
Przyjęcie tej uchwały jest pierwszym krokiem w kierunku ułatwienia korzystania          z komunikacji publicznej mieszkańcom miejscowości Wysoka Strzyżowska i Tropie. Nowe przystanki mają być zlokalizowane:
-       w miejscowości Wysoka Strzyżowska przystanek miałby być zlokalizowany na wysokości ostatniego łącznika drogi powiatowej z drogą gminną, tzw.            „za Kopytkiem”,
-       w miejscowości Tropie przy drodze powiatowej Strzyżow-Grodzisko-Zawadka, na wysokości ok. 2/3 drogi od skrzyżowania na Dobrzechów-Kolonia do granicy Tropie-Grodzisko.
4.      W sprawie udzielenia pożyczki krótkoterminowej dla Domu Kultury „Sokół”                w Strzyżowie.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 18 Radnych: 18 za.
Pożyczka została udzielona na okres od 01.05.2014 r. do 31.10.2014 r. w kwocie 24.600,00 zł na realizację zadania pn. „Rozwój polsko-francuskiej współpracy kulturalnej” poprzez udział Strzyżowskiego Chóru Kameralnego w warsztatach francuskiej muzyki chóralnej w Nicei w ramach funduszu Study Tour  Szwajcarsko-Polski Program Współpracy Projekt pn „Alpejsko-Karpacki Most Współpracy”.
Spłata pożyczki ma nastąpić jednorazowo po uzyskaniu dofinansowania w ramach Funduszu Grantowego.
5.      Zmieniającej uchwałę Nr XXXVII/367/14 Rady Miejskiej w Strzyżowie z 29 stycznia 2014 r. w sprawie budżetu Gminy Strzyżów na 2014 rok.

Komentarz: w głosowaniu brało udział 18 Radnych: 18 za.

Grzegorz Baran

czwartek, 24 kwietnia 2014

Budżet obywatelski - idea, przykłady oraz możliwości zastosowania w Gminie i Mieście Strzyżów

     Budżet partycypacyjny (zwany także obywatelskim) jest jednym z najczęściej komentowanych pojęć polskiej polityki samorządowej w ciągu ostatnich kilku lat. Pierwszym miastem, które zdecydowało się na włączenie obywateli w proces zarządzania miastem oraz decydowania o jego wizji i wydatkowaniu budżetu był Sopot w 2011 roku. W kolejnych latach tego typu rozwiązanie wprowadziły takie miasta jak: Warszawa, Sopot, Łódź, Białystok, Zielona Góra, Poznań, Kraków, Rzeszów, Kęty, Świdnica i inne. W 2013 roku łączna kwota budżetów obywatelskich dla 62 miast wyniosła już ponad 150 milionów złotych. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie idei budżetu obywatelskiego, jego przykładów oraz możliwości zastosowania w Gminie i Mieście Strzyżów, jako skutecznej formy zaangażowania mieszkańców w proces decyzyjny zarządzania miastem i wpływania na jego wizję.
W brew pozorom idea budżetu obywatelskiego nie narodziła się w dojrzałych demokracjach Europy Zachodniej ani Stanach Zjednoczonych. Jego początków należy szukać w Ameryce Południowej lat 80 XIX wieku, w brazylijskim Porto Alegre. Wówczas to jednym z elementów walki opozycji z wojskową dyktaturą rządzącą krajem stała się polityka miejska. Przeciwnicy junty wykształcili szereg strategii i form współpracy z mieszkańcami, m.in. budżetu partycypacyjnego – oddolnej inicjatywy, która miała umożliwiać mieszkańcom poczucie większej odpowiedzialności za otoczenie i przyszłość lokalnej społeczności. Projekt okazał się dużym sukcesem i do 2008 roku w Brazylii wprowadziło go około 200 tamtejszych miast, obejmując ponad 44 miliony mieszkańców.
Ideą budżetu obywatelskiego jest w dużym skrócie włączanie mieszkańców w konsultacje dotyczące zadań budżetowych na dany rok, a przez to ich świadome współdecydowanie o wydatkach z budżetu gminy. Jak zaznaczył W.Kębłowski w publikacji Instytutu Obywatelskiego Budżet partycypacyjny; krótka instrukcja obsługi, jego zaletą jest m.in. to, iż: aktywizuje mieszkańców, którzy regularnie i aktywnie współdecydują o wybranych aspektach rozwoju miasta, ma widoczny wpływ na proces tworzenia społeczeństwa obywatelskiego, służy demokratyzacji, pozwala nawiązać dialog między urzędnikami, a organizacjami pozarządowymi i tzw. „ruchami miejskimi”, zwiększa przejrzystość procesu zarządzania środkami publicznymi i ma wyraźny wpływ na zmniejszenie korupcji. Ponadto kieruje środki do najbardziej potrzebujących obszarów terytorialnych i grup społecznych, umożliwia koncentrację na długoterminowych celach i priorytetach polityki miejskiej oraz przyczynia się do poprawy jakości życia w mieście.
Pomimo czytelnych zalet, nie ma obecnie jednego, uniwersalnego modelu budżetu obywatelskiego. Jego wielkość oraz charakter wydatków zależy od specyfiki danego ośrodka oraz społeczności lokalnych. W 2013 roku największe kwoty na budżety obywatelskie przeznaczyły: Łódź (20 mln), Białystok (10 mln), Poznań (10 mln), Toruń (6,4 mln) i Zielona Góra (6 mln). Największy udział budżetu obywatelskiego w stosunku do wykonanego w roku poprzednim budżetu zaobserwujemy z kolei w gminie Kęty, gdzie wyniósł on 3,96%, gminie Kraśnik (2,51%), gminie Świdnica (2,25%), gminie Sopot (1,35%) oraz gminie Wieruszów (1,31%).
Jak widać na powyższych przykładach idea konstruowania budżetu obywatelskiego nie jest zarezerwowana wyłącznie dla dużych aglomeracji miejskich, ale schodzi ona także do mniejszych gmin i miast powiatowych liczących 30-40 tysięcy mieszkańców. Gmina i miasto Strzyżów jest kolejnym obszarem, dla którego budżet obywatelski powinien znaleźć zastosowanie. Jego powstanie ma zawsze charakter oddolny. Grupy mieszkańców, stowarzyszenia lub inne zorganizowane grupy przedstawiają ideę budżetu obywatelskiego wybranemu radnemu, grupie radnych lub przedstawicielowi władzy wykonawczej. Wola utworzenia budżetu obywatelskiego może wyjść także ze strony urzędu miejskiego. Jeśli na tym etapie przedstawiciele władz lokalnych ustosunkują się przychylnie do pomysłu mieszkańców, dalsze kroki to tylko formalność. Przykładowo w Sopocie wszystko zaczęło się od rezolucji, w której rada miasta wyraziła chęć wprowadzenia budżetu obywatelskiego na kwotę 3 mln zł. Celem tej rezolucji było oficjalne rozpoczęcie przygotowań do wprowadzenia budżetu  obywatelskiego oraz danie sygnału prezydentowi miasta, by zarezerwował wskazaną kwotę w projekcie budżetu.
Następnie dobrym zwyczajem jest powołanie komisji ds. budżetu obywatelskiego, w skład której wchodziliby mieszkańcy, zaangażowani w proces jego tworzenia, radni rady miejskiej oraz urzędnicy urzędu miejskiego. Zadaniem takiej komisji byłoby zorganizowanie spotkania otwartego z mieszkańcami, na którym to spotkaniu zostałaby opracowana metodologia budżetu obywatelskiego, która odpowiadać ma na szereg zasadniczych pytań m.in.: jaki obowiązywać będzie podział terytorialny w ramach budżetu obywatelskiego – czy ma on oprzeć się na istniejącym podziale na sołectwa, czy też podziale na okręgi wyborcze, czy może należy wydzielić nowe jednostki organizacyjne, do kogo należy obowiązek organizowania kolejnych spotkań z mieszkańcami, kto będzie dokonywał selekcji pomysłów, jakie środki mają być zarezerwowane na ten cel w budżecie miasta.
Cały proces budowy budżetu obywatelskiego powinien trwać kilka miesięcy. Zakładając, że rozpocznie się on w miesiącach zimowych nowego roku kalendarzowego, to zakończenie prac nad metodologią należałoby zakończyć na wiosnę. W następnej kolejności mieszkańcy, znając wymogi formalne, jak również mając do dyspozycji dostępne w wersji elektronicznej   i papierowej formularze, rozpoczynają opracowanie własnych propozycji do budżetu obywatelskiego. Niektóre miasta celem wstępnej selekcji pomysłów wprowadzają wymóg podpisania się pod nim minimum 15 osób, jednak nie musi to być konieczne. Formularze z propozycjami składane są we wskazanych wcześniej miejscach, a dead line może być wyznaczony np. na koniec czerwca. Przerwa wakacyjna służyłaby do oceny wniosków pod względem formalnym i merytorycznym. Po tej czynności komisja ds. budżetu obywatelskiego ogłasza listę rankingową, która następnie staje się przedmiotem głosowania. Głosowanie jest momentem kulminacyjnym całego procesu wprowadzania budżetu obywatelskiego. Jest ono równoznaczne z wyborem projektów, które następnie zostaną wpisane do budżetu miasta i realizowane przez urząd miejski. W punkcie tym bardzo istotne jest, żeby w możliwie najwygodniejszych sposób ułatwić mieszkańcom możliwość oddawania głosu, jak również przeprowadzić szeroką akcję informacyjną. Głosowanie może odbywać się w formie tradycyjnej na zasadzie wypełnienia kart do głosowania i wrzucenia ich do urn w wybranych punktach miasta, drogą elektroniczną poprzez wypełnienie formularza na stronie urzędu miejskiego, a następnie wysłanie wypełnionej karty na adres mailowy urzędu, głosowania podczas zebrań mieszkańców, czy wypełnienie karty do głosowania i wysłanie jej pocztą. Podczas uchwalania budżetu obywatelskiego w gminie Boguchwała oddano 536 głosów, a w gminie Kęty 9934 przy frekwencji równej 29,28%. Cały proces powinien zakończyć się do miesięcy jesiennych (wrzesień-październik), tak aby do 15 listopada propozycje zaplanowane przez mieszkańców znalazły się w ostatecznym projekcie budżetu.

Oddolny proces powstawania budżetu obywatelskiego
Źródło: opracowanie własne na podstawie W.Kębłowski Budżet partycypacyjny; krótka instrukcja obsługi, w Instytut Obywatelski

Ostatnim pytaniem, jakie nasuwa się osobie zainteresowanej wprowadzeniem budżetu obywatelskiego w gminie Strzyżów jest: na co przeznaczyć pieniądze? Nie ma oczywiście jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Zależy to od woli mieszkańców, ich wizji miasta jako całości oraz poszczególnych sołectw. W przypadku Dobrzechowa może być to dokończenie budowy chodnika, w przypadku Strzyżowa uzbrojenie terenów inwestycyjnych przeznaczonych do włączenia do SSE Euro-Park Mielec, w przypadku Wysokiej Strzyżowskiej problem finansowania szkoły podstawowej, w przypadku Żyznowa oświetlenie, w Grodzisku kanalizacja, a w Gliniku Zaborowskim zabezpieczenie osuwisk. Niezależnie od ilości propozycji i różnicy zdań między mieszkańcami poszczególnych miejscowości, budżet obywatelski w mojej opinii może być doskonałym narzędziem przekazywania coraz większej odpowiedzialności za losy gminy i miasta jego mieszkańcom. Wpłynie on nie tylko na kształtowanie postaw obywatelskich, ale także wyzwoli pozytywną energię mieszkańców do pracy na rzecz dobra wspólnego.


Źródła:
W. Kłębowski, Budżet partycypacyjny; krótka instrukcja obsługi, Instytut Obywatelski, Warszawa 2013;
D. Kraszewski, K. Mojkowski, Budżet obywatelski w Polsce, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2014;
M. Dulak, M. Kędzierski, T. Kwaśnicki, K. Mazur, P. Musiałek, B. Sawicki, Budżet obywatelski; rekomendacje dla Krakowa, Kraków 2013;
Jak wprowadzić budżet obywatelski; My obywatele, http://myobywatele.org/baza-wiedzy/inspiracje/jak-wprowadzic-budzet-obywatelski/ (17.04.2014)
Budżet obywatelski miasta Płock, plock.pl, http://mojemiasto.plock.eu/ (17.04.2014)
Budżet obywatelski Bielska-Białej 2014, https://obywatelskibb.pl/jak_to_dziala (17.04.2914)
Budżet obywatelski miasta Tarnów, http://www.tarnow.pl/Miasto/Urzad-Miasta-Tarnowa/Budzet-Obywatelski (17.04.2014)
Budżet obywatelski w Gminie Kęty 2014, http://www.budzetobywatelski.kety.pl/ (17.04.2014)
Participatory Budgeting in The UK, http://www.participatorybudgeting.org.uk/ (17.04.2014)



Tomasz Wójtowicz

wtorek, 8 kwietnia 2014

Trzydziesta dziewiąta sesja Rady Miejskiej w Strzyżowie.

Dnia 27 marca 2014 roku odbyła się XXXIX sesja Rady Miejskiej w Strzyżowie.
W trakcie jej trwania rozpatrywano następujące projekty uchwał:

1.      W sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnej.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 16 Radnych: 15 za, 1 wstrzymał się.
Rada Miejska stwierdziła wygaśnięcie mandatu ŚP Radnej Haliny Dziadosz wybranej   z Komitetu Wyborczego PSL.
2.      W sprawie określenia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Strzyżów.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 17 Radnych: 16 za, 1 wstrzymał się.
Uchwalenie przez radę takiego programu jest ustawowym obowiązkiem, wynikającym z zapisów Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt.
Zgodnie z zapisami uchwały opieka nad bezdomnymi zwierzętami będzie realizowana m.in. poprzez:
-       Zapewnienie miejsca do przetrzymywania wyłapanych przez PGKiM zwierząt w kojcu ustawionym na terenie oczyszczalni ścieków przed ich przewiezieniem do schroniska.
-       Zapewnienie miejsca w schronisku przy Przychodni Weterynaryjnej „Mustang” w Ropczycach.
-       Wskazanie gospodarstwa rolnego, które może zapewnić miejsce dla zwierząt bezdomnych gospodarskich.
3.      W sprawie przyznania nagrody/stypendium za osiągnięte wyniki sportowe.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 18 Radnych: 18 za.
Jako wyraz uhonorowania osiągnięć sportowych, radni jednogłośnie przyznali roczne stypendium sportowe dla Marty Szopy zam. w Godowej, w wysokości 2.000,0 zł. Szerzej o sukcesach Marty Szopy, reprezentantki sekcji pływackiej CSTiR, można przeczytać pod adresem: http://www.parkwodny.cstr.pl/sukcesy-sekcji-plywackiej
4.      W sprawie przyznania nagrody za osiągnięcia w działalności sportowej.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 17 Radnych: 16 za, 1 wstrzymał się.
Podobna nagroda tyle, że jednorazowa w wysokości 1.000,0 zł, została uchwalona dla Pani Edyty Wilk zam. w Dębicy, trenera klasy I.
5.      W sprawie zgłoszenia osób do objęcia stanowiska w Radzie Nadzorczej spółki komunalnej Gminy Strzyżów.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 17 Radnych: 15 za, 2 wstrzymało się.
Z powodu upływającej kadencji członków Rady Nadzorczej PGKiM w Strzyżowie, radni postanowili przedłużyć mandat dotychczasowym przedstawicielom gminy w tej radzie, na kolejną kadencję. Dotychczasowymi i rekomendowanymi na kolejną kadencję przedstawicielami gminy do wyżej wymienionej rady są:
-       Pan mgr Mieczysław Marczak;
-       Pan mgr Tadeusz Niemiec.
6.      W sprawie utworzenia odrębnego obwodu głosowania, ustalenia jego numeru             i granic oraz siedziby obwodowej komisji wyborczej.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 16 Radnych: 16 za.
Z uwagi na zbliżające się wybory do Parlamentu Europejskiego zarządzone przez Prezydenta RP na 25 maja 2014 r. wymagane przez ustawodawcę jest utworzenie odrębnego obwodu głosowania na terenie zakładu opieki zdrowotnej. W naszym przypadku dotyczy to Szpitala Powiatowego w Strzyżowie, na którego terenie taki obwód powinien zostać utworzony.
7.      W sprawie zawarcia porozumienia w sprawie organizowania przez Gminę Strzyżów prac społecznie użytecznych.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 16 Radnych: 16 za.
Prace społecznie użyteczne stanowią jeden z instrumentów aktywizacji zawodowej bezrobotnych pozostających bez prawa do zasiłku. Jednak realnym i najważniejszym instrumentem aktywizacji zawodowej bezrobotnych na terenie naszej gminy i powiatu, będzie utworzenie na terenie Strzyżowa podstrefy SSE Euro-Park Mielec. Odbywanie kolejnych staży, prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, czy też robót publicznych nie zlikwiduje wysokiej stopy bezrobocia na naszym terenie, utrzymującej się już od bardzo wielu lat (stopa bezrobocia w latach 2003-2014 stale utrzymuje się na poziomie dwudziestu kilku procent).
8.      W sprawie udzielenia pożyczki krótkoterminowej Ochotniczej Straży Pożarnej             w Godowej Dolnej.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 17 Radnych: 17 za.
Pożyczka została udzielona na okres od 01.04.2014 r. do 30.09.2014 r. w kwocie 30.968,33 zł na realizację zadania pn. „Remont i modernizacja oraz wyposażenie pomieszczeń pełniących funkcję świetlicy wiejskiej w budynku OSP Godowa Dolna”. Spłata pożyczki ma nastąpić jednorazowo po uzyskaniu dofinansowania w ramach PROW na lata 2007-2013.
9.      W sprawie udzielenia pożyczki długoterminowej dla Stowarzyszenia Mieszkańców Wysokiej Strzyżowskiej „Kopytko”.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 17 Radnych: 17 za.
Pożyczka została udzielona na okres od 01.04.2014 r. do 30.09.2014 r. w kwocie 24.600,00 zł na realizację zadania pn. „Budowa ogólnodostępnego placu zabaw dla dzieci przy Zespole Szkół w Wysokiej Strzyżowskiej”. Spłata pożyczki ma nastąpić jednorazowo po uzyskaniu dofinansowania w ramach PROW na lata 2007-2013.
10.  W sprawie wyrażenia zgody na wyodrębnienie w budżecie gminy na 2015 rok i lata następne środków stanowiących fundusz sołecki.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 17 Radnych: 17 za.
Wejście w życie zapisów noweli ustawy o funduszach sołeckich powoduje konieczność wprowadzenia odpowiednich zmian w zapisach prawa lokalnego. Istotne zmiany z punktu widzenia mieszkańców miejscowości wiejskich dotyczą m.in.:
-       ułatwienia w dokonywaniu zmian zapisów funduszu sołeckiego w trakcie roku budżetowego;
-       łączenie środków finansowych kilku sołectw w celu realizacji wspólnej inwestycji.
11.  W sprawie zwolnienia samorządowych zakładów budżetowych: Miejsko-Gminnego Zarządu Budynkami Mieszkalnymi w Strzyżowie i Centrum Sportu Turystyki i Rekreacji w Strzyżowie z obowiązku wpłaty do budżetu Gminy Strzyżów nadwyżki środków obrotowych.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 17 Radnych: 16 za, 1 wstrzymał się.
Wprowadzenie powyższej uchwały wynika z zapisów rozporządzenia Ministra Finansów, dotyczącego szczególnych zasad rachunkowości m.in. jst jednostek budżetowych. Pozwala ono na zapisanie przez jednostki budżetowe odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych po stronie pozostałych dochodów.
12.  W sprawie odmowy uwzględnienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 17 Radnych: 13 za, 2 przeciw, 2 wstrzymało się.
Na podstawie wyjaśnień przedstawionych przez Przewodniczącego Rady i opinii radcy prawnego, wezwanie do usunięcia naruszenia prawa dotyczące nieprawidłowego ustalenia opłat za świadczenia w Przedszkolach prowadzonych przez Gminę Strzyżów, zostało uznane za niezasadne.
13.  Zmieniającej uchwałę Nr XXXVII/367/14 Rady Miejskiej w Strzyżowie z 29 stycznia 2014 r. w sprawie budżetu Gminy Strzyżów na 2014 rok.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 00 Radnych: 00 za, 0 wstrzymało się.
14.  Zmieniającej uchwałę Nr XXXVII/368/14 Rady Miejskiej w Strzyżowie z dnia 29 stycznia 2014 r. w sprawie uchwalenia wieloletniej prognozy finansowej Gminy Strzyżów na lata 2014 – 2030.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 00 Radnych: 00 za, 00 przeciw, 00 wstrzymało się.

wtorek, 11 marca 2014

Trzydziesta ósma sesja rady miejskiej w Strzyżowie

Dnia 27 lutego 2014 roku odbyła się XXXVIII sesja Rady Miejskiej w Strzyżowie.
W trakcie jej trwania rozpatrywano następujące projekty uchwał:

1.      W sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Strzyżów
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 18 za, 3 wstrzymało się.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego to bardzo ważny dokument, będący wyrazem lokalnej polityki przestrzennej, prowadzonej przez naszą gminę. Nakreślone w nim kierunki zagospodarowania obszaru naszej gminy decydują o rozwoju gospodarczym Strzyżowa. Dlatego też wszelkie zmiany      w tym dokumencie mają bardzo duże znaczenie w wymiarze społeczno – gospodarczym.
Powyższa uchwała o zmianach studium jest bezpośrednio związana z kolejnymi trzema uchwałami, dotyczącymi sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Dopiero po wprowadzeniu odpowiednich zmian w studium możliwe jest wprowadzenie zmian w planach zagospodarowania przestrzennego.

2.      W sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu położonego w Strzyżowie. (Fabryka Maszyn)
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 20 za, 1 wstrzymał się.
Uchwała ta dotyczy terenu przeznaczonego na objęcie Specjalną Strefą Ekonomiczną EURO – PARK Mielec (Uchwała Nr XXXV/335/13 Rady Miejskiej w Strzyżowie z dnia 28 listopada 2013, Uchwała nr XXXVII/365/14 Rady Miejskiej w Strzyżowie z dnia 29 stycznia 2014), znajdującego się przy starej Fabryce Maszyn. Śmiało możemy stwierdzić, że powyższa uchwała, podobnie jak uchwała opisana w punkcie 4., jest pochodną i kontynuacją działań zainicjowanych przez radnych Forum Obywatelskiego jeszcze w 2008 r. oraz Konferencji Projektu Strzyżów pt. „Podstrefa ekonomiczna      w Strzyżowie – szansa na ponowne uprzemysłowienie czy niepotrzebne koszty”, która miała miejsce 20 listopada 2013 r.
3.      W sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu położonego w Strzyżowie. (Góra Żarnowska)
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 14 za, 1 przeciw, 6 wstrzymało się.
Uchwała dotyczy terenu położonego przy drodze wojewódzkiej 988, od szczytu Góry Żarnowskiej (Grabówki)w kierunku Żarnowej po prawej stronie od drogi. Zmiany dokonywane są na wniosek osoby prywatnej.
4.      W sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu położonego w Dobrzechowie.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 17 za, 4 wstrzymało się.
Uchwała dotyczy terenu położonego w sąsiedztwie tzw. glinianki, oraz rzeczki Różanka i drogi wojewódzkiej 988. Zmiany dokonywane są na wniosek osoby prywatnej.
5.      W sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu położonego w Strzyżowie. (Fabryka Maszyn, tereny ANR)
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 20 za, 1 wstrzymał się.
Uchwała dotyczy terenu położonego w zachodniej części miasta przy ul. Sobieskiego, na południe od Domu Dziecka i dotyczy dopisania do obecnego przeznaczenia tego terenu, którym są usługi, także przeznaczenia przemysłowego. Teren ten jest bezpośrednio związany z terenami przeznaczonymi do objęcia Specjalną Strefą Ekonomiczną EURO – PARK Mielec. W chwili obecnej znajduje się we własności Agencji Nieruchomości Rolnej i w przyszłości może, i powinien zostać wykorzystany na poszerzenie terenów przemysłowych.

6.      W sprawie zatwierdzenia taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzenie ścieków.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 15 za, 6 wstrzymało się.
Podobnie jak w latach poprzednich Rada Miejska zatwierdziła nowe taryfy, które będą obowiązywać na terenie gminy od 15.04.2014 r. do 14.04.2015 r.
W ujęciu tabelarycznym przedstawione są nowo uchwalone taryfy w zestawieniu        z obecnie obowiązującymi.
Do wszystkich podanych cen należy doliczyć 8% podatku VAT.

GRUPA TARYFOWA
Zbiorowe dostarczanie wody 1m3
Zbiorowe odprowadzanie ścieków 1m3
2014
2013
2014
2013
I – gospodarstwa domowe w budynkach wielorodzinnych i wielolokalowych
3,40
3,36
5,17
5,08
II – pozostali odbiorcy usług tj. odbiorcy prowadzący działalność gospodarczą, usługi, służba zdrowia, szkolnictwo, urzędy, przedsiębiorstwa
3,53
3,48
5,17
5,08

Stawka opłaty abonamentowej na odbiorcę/miesiąc
2014
2013
Dla odbiorców usług rozliczanych wg wskazań wodomierza głównego
7,70
7,68
Dla odbiorców usług rozliczanych w budynkach wielolokalowych, wodomierz dodatkowy
6,52
7,00
Dla odbiorców usług rozliczanych wg wskazań urządzeń pomiarowych
7,70
7,68
Dla odbiorców usług rozliczanych wg przepisów o przeciętnych normach zużycia wody
3,42
3,05

7.      W sprawie dopłaty do ceny 1 m3 odprowadzanych ścieków.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 20 za, 1 wstrzymał się.
Przedmiotowa dopłata uchwalana jest już od 2006 r. i wynosiła ona 0,90 zł brutto do 1 m3 odprowadzanych ścieków. Przez kolejnych kilka lat pozostawała ona na tym samym poziomie , co przy wzrastających rokrocznie opłatach za odprowadzanie ścieków zmniejszało realną wysokość wyżej wymienionej dopłaty. Tym samym, jako mieszkańcy, płaciliśmy coraz więcej. Dlatego też w roku 2009 wnioskowałem o podniesienie tej dopłaty. Od roku 2010 dopłata ta wynosiła 1,10 zł/1m3. Natomiast w roku 2014 dopłata ta wyniesie 1,20 zł/1m3.
8.      W sprawie wyrażenia zgody na nabycie na własność komunalną Gminy Strzyżów nieruchomości położonej w Strzyżowie obręb ewid. nr 1.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 14 za, 7 wstrzymał się.
Nabycie przez gminę wskazanych w uchwale działek jest związane zabezpieczeniem terenów pod rozbudowę infrastruktury drogowej na osiedlu przy ul. Sportowej. Działki, o których jest mowa, będą stanowić łącznik pomiędzy ul. Narciarską i ul.        G. Górnickiego.
SKAN?
9.      W sprawie zmiany uchwały Nr XXXIV/327/13 Rady Miejskiej w Strzyżowie z dnia 31 października 2013 r. w sprawie przystąpienia do realizacji projektu „TY TEŻ MOŻESZ ZOSTAĆ ORŁEM” w ramach Poddziałania 9.1.2 Program Operacyjnego Kapitał Ludzki
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 21 za.
Zmiana zapisów już wcześniej przyjętej uchwały jest podyktowana zmianą okresu realizacji projektu, który ulega przesunięciu o 10 miesięcy. Zmiana spowodowana jest przedłużającymi się procedurami negocjacyjnymi z WUP w Rzeszowie.
10.  W sprawie określenia warunków i trybu składania deklaracji o wysokości opłat           za gospodarowanie odpadami komunalnymi, składanej przez właścicieli nieruchomości za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 19 za, 2 wstrzymało się.
Traci tym samym moc Uchwała Nr XXXVII/359/14 Rady Miejskiej w Strzyżowie z dnia 29 stycznia 2014 r. w tej samej sprawie. Powodem tej zmiany jest wprowadzenie do jej treści poprawki formalnej.


Na ostatniej sesji Rady Miejskiej po raz kolejny została uchwalona dopłata do ceny 1 m3 odprowadzanych ścieków. Dopłata ta obejmuje tylko mieszkańców objętych zbiorowym systemem odprowadzania ścieków. Natomiast mieszkańcy będący właścicielami przydomowych zbiorników bezodpływowych, czyli tzw. szamb nie korzystają z żadnej dopłaty ze strony gminy na ten cel. Dlatego też jako radni, złożyliśmy wniosek zmierzający do objęcia tej grupy mieszkańców częściowym chociaż dofinansowaniem w tym względzie.


poniedziałek, 24 lutego 2014

Współpraca z samorządem województwa zwiększa szanse na szybszą budowę chodników

Ważnym tematem dyskusji przed XXXVI Sesją Rady Miejskiej była kwestia środków finansowych na chodniki w ciągach dróg wojewódzkich przebiegających przez naszą gminę, budowanych przy współpracy z samorządem Województwa Podkarpackiego. Zostały one wprowadzone do projektu budżetu na 2014 rok, na wniosek radnych Komisji Infrastruktury. Środki, jakie zostały zaproponowane i pozytywnie przegłosowane to 400.000 tyś. zł. Jak oczekiwane są przez społeczności lokalne inwestycje infrastrukturalne tego typu widać od 2000 roku, kiedy to pierwsza taka inwestycja powstawała w Dobrzechowie, a w dalszych latach w Gliniku Charzewskim, Godowej i Żarnowej. Jedynie w Żyznowie budowa chodnika jest od kilku lat tylko planowana, ale jak na razie bez wykonawstwa. Wiem też, że bez dobrej współpracy z samorządem województwa i determinacji w pozyskaniu udziału finansowego /50%/ tego typu inwestycje nie mają szansy realizacji. Można pozazdrościć sąsiedniej gminie Czudec, która przez okres kilku lat wybudowała chodniki wzdłuż drogi wojewódzkiej. Zadanie to potraktowane zostało przez nich, jako priorytetowe i efekty widać jadąc do Rzeszowa. Ważnym jest też odpowiedni poziom środków na ten cel w budżecie marszałka. Na rok 2014 jak na razie znajduje się tam kwota 1 miliona złotych, co przekładając na oczekiwania także i innych gmin jest niepokojące. Będąc z Grzegorzem Baranem i Piotrem Tomkowiczem w grudniu 2013 roku z wizytą u członka zarządu województwa pana Bogdana Romaniuka, otrzymaliśmy zapewnienie, że kwota ta ulegnie zwiększeniu i zadania na terenie gminy Strzyżów mają szansę realizacji. Będziemy w stałym kontakcie z Marszałkiem Władysławem Ortylem i każdą dobrą informację w tej sprawie przekażemy czytającym naszego bloga.

Autor: Wiesław Złotek 

poniedziałek, 10 lutego 2014

Trzydziesta siódma sesja Rady Miejskiej w Strzyżowie.

Dnia 29 stycznia 2014 roku odbyła się XXXVI sesja Rady Miejskiej w Strzyżowie.
W trakcie jej trwania rozpatrywano następujące projekty uchwał:
1. W sprawie przyjęcia rocznego planu pracy Komisji Rewizyjnej na 2014 rok.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 20 za, 1 wstrzymał się.
























2. W sprawie przyjęcia planów pracy stałych Komisji Rady Miejskiej na 2014 rok.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 21 za.

3. W sprawie określenia warunków i trybu składania deklaracji o wysokości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, składanej przez właściciela nieruchomości za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 21 za.
Przyjęcie powyższej uchwały pozwoli mieszkańcom gminy na składanie deklaracji      w formie elektronicznej, do której złożenia wymagany jest bezpieczny podpis elektroniczny. Odpowiedni wzór deklaracji dostępny jest na stronie internetowej pod adresem: www.strzyzow.pl w zakładce „Nowe zasady gospodarowania odpadami”. 

4. W sprawie likwidacji Związku Międzygminnego „Wisłok” z dniem 30 czerwca 2014 roku.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 20 Radnych: 18 za, 2 wstrzymało się.
Od dłuższego już czasu Związek Międzygminny „Wisłok”, do którego należała m.in. Gmina Strzyżów nie wykazywała większej aktywności w swoich działaniach statutowych, dlatego też na jednym z ostatnich posiedzeń Komisji Infrastruktury Wsi  i Rolnictwa postawiono wniosek o rezygnacji z członkowstwa w tym związku, a przyjęcie powyższej uchwały jest tylko realizacją wniosku komisji. 

5. W sprawie ustanowienia wieloletniego programu osłonowego w zakresie dożywiania „Pomoc gminy w zakresie dożywiania na lata 2014 – 2020”.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 20 za, 1 wstrzymał się.
Uchwała ta jest konsekwencją przyjętego przez Radę Ministrów wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc państwa       w zakresie dożywiania na lata 2014 – 2020”. Gmina, uchwalając taki program, umożliwia wspieranie dzieci z rodzin potrzebujących takiego wsparcia, bez konieczności wydawania w tej sprawie decyzji administracyjnych, przyznających taki posiłek. Wystarczy, że dziecko wyrazi tylko chęć zjedzenia takiego posiłku, a dyrektor szkoły lub przedszkola poinformuje o tym fakcie Miejsko Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, który to jest realizatorem całego programu. 

6. W sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do przyznania nieodpłatnej pomocy w formie świadczenia pieniężnego oraz określenia zasad zwrotu wydatków na świadczenia w formie posiłku albo świadczenia rzeczowego w zakresie dożywiania.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 20 za, 1 wstrzymał się.
Powyższa uchwała merytorycznie związana jest z uchwałą wcześniejszą. Określa ona minimum dochodowe, od którego przysługiwać będzie dzieciom i uczniom dożywianie, realizowane w ramach przyjętego programu „Pomoc gminy w zakresie dożywiania na lata 2014 – 2020”

7. W sprawie udzielenia pomocy finansowej dla Samorządu Województwa Podkarpackiego.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 20 za, 1 wstrzymał się.
Na mocy tej uchwały gmina udziela samorządowi wojewódzkiemu dotację celową     w kwocie 350.000,00 zł z przeznaczeniem na:
-       Budowę chodnika przy drodze wojewódzkiej Nr 989 Strzyżów – Lutcza w miejscowościach:
a.     Strzyżów w wysokości                        40.000,00 zł
b.     Godowa w wysokości                         140.000,00 zł
c.     Żyznów w wysokości                          100.000,00 zł
-       Budowę chodnika przy drodze wojewódzkiej Nr 988 Babica – Warzyce w miejscowościach:
a.     Żarnowa w wysokości                        40.000,00 zł
b.     Dobrzechów w wysokości                  30.000,00 zł 

8. W sprawie udzielenia pomocy rzeczowej dla Samorządu Województwa Podkarpackiego.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 20 za, 1 wstrzymał się.
Uchwała powyższa, podobnie jak uchwała wcześniejsza, dotyczy pomocy dla samorządu wojewódzkiego. Zmienia się jedynie jej forma. Na mocy tej uchwały Gmina Strzyżów zobowiązuje się opracować dokumentację techniczną, na podstawie której będą budowane nowe odcinki chodników przy drogach wojewódzkich:
-       Nr 988 Babica – Warzyce w miejscowościach:
a.     Glinik Charzewski,
b.     Dobrzechów.
-       Nr 989 Strzyżów – Lutcza w miejscowości Żyznów. 

9. W sprawie wyrażenia zgody na objęcie Specjalną Strefą Ekonomiczną EURO – PARK Mielec, gruntów położonych na terenie miasta Strzyżów.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 20 za, 1 wstrzymał się.
Końcem poprzedniego roku Rada przyjmowała już uchwałę o takim samym brzmieniu, była to Uchwała Nr XXXV/335/13 Rady Miejskiej w Strzyżowie z dnia 28 listopada 2013 r. Jednak w dniu dzisiejszym okazało się, że jedna wymienionych w poprzedniej uchwale działek leży w obszarze Natura 2000. Natomiast sześć kolejnych działek częściowo wykorzystywanych jest przez wysypisko i bez wcześniejszego ich podziału nie można ich wykorzystać jako terenu pod naszą podstrefę.
Reasumując można śmiało powiedzieć, że dotychczasowa opieszałość władz gminy w staraniach o strzyżowską podstrefę, zmusza nas do zmniejszenia obszaru potencjalnej podstrefy z 14,2367 ha do 11,0230 ha, czyli o 3,2137 ha. Gdyby odpowiednie procedury zostały odpowiednio wcześniej rozpoczęte, wtedy byłby czas na dokonanie czasochłonnego podziału potrzebnych działek oraz zakupu działek prywatnych, położonych w rejonie byłej Fabryki Maszyn, co pozwoliłoby na pełniejsze wykorzystanie potencjału tamtych terenów. 

10. Zmieniająca uchwałę Nr XXXV/336/13 Rady Miejskiej w Strzyżowie z dnia 28 listopada 2013 r. w sprawie zmiany Planu Odnowy Miejscowości Dobrzechów.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 19 Radnych: 19 za.
Proponowana w powyższej uchwale zmiana polega tylko na zadośćuczynieniu wymogom formalnym, polegającym na podaniu kwoty, za którą będzie realizowane zadanie pn. „Remont i budowa miejsc parkingowych przy kościele parafialnym, budowa chodnika na cmentarzu w Dobrzechowie oraz budowa parkingu przy domu bł. Jana Pawła II w miejscowości Dobrzechów”. Zadanie to ma być w całości sfinansowane przez Parafię w Dobrzechowie ze środków parafialnych i unijnych. Całość projektu opiewa na kwotę 670.000,00 zł.

11. W sprawie budżetu Gminy Strzyżów na 2014 rok.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 12 za,1 przeciw, 8 wstrzymało się.
Przyjęcie uchwały budżetowej na rok 2014 odbyło się ze sporym opóźnieniem. Powinno ono było się odbyć jeszcze w grudniu, aby gmina wchodząc w nowy rok budżetowy mogła dysponować gotowym dokumentem.
Procedowanie nad bardzo ważnym dokumentem, jakim jest budżet gminy, odbyło się w tym roku, moim zdaniem, z poważnymi uchybieniami formalnymi. Polegały one na niedostarczeniu w wymaganym terminie dokumentu, zawierającego 20 poprawek do budżetu, oraz na niedostarczeniu tego dokumentu wszystkim radnym. Dostali go tylko radni, którzy byli obecni na komisji finansowej, a nie wszyscy radni Rady Miejskiej są jej członkami.

12. W sprawie uchwalenia wieloletniej prognozy finansowej Gminy Strzyżów na lata 2014 - 2030.
Komentarz: w głosowaniu brało udział 21 Radnych: 12 za,1 przeciw, 8 wstrzymało się.